Cuộc sống luôn thăng trầm dù bạn làm nhiều điều tốt

Nghiệp, cho dù là tốt hay xấu, chính là nguyên nhân gây nên những thăng trầm trong cuộc sống. Thiện nghiệp đưa ta đi lên và ác nghiệp đẩy ta đi xuống. Ác nghiệp chắc chắn là do xúc tình phiền não bất thiện tạo ra. Nhưng rất nhiều thiện nghiệp thế tục cũng do xúc tình phiền não tạo ra. Tất cả nghiệp, dù thiện hay bất thiện, đều xuất phát từ xúc tình phiền não. Vì vậy cuộc sống luôn có thăng trầm và mọi thứ không bao giờ thường hằng bất biến. Đây chính là đặc điểm của luân hồi.

Việc tích lũy nghiệp giống như cách chúng ta gửi tiền vào ngân hàng hay đem đầu tư. Khi bạn trả nghiệp, khi bạn bất hạnh hay hạnh phúc, đó là lãi từ khoản đầu tư. Ví dụ bạn gieo hạt trên cánh đồng và vài tháng sau lúa sẽ trổ bông. Nhưng chưa tới lúc đó thì bạn lại thay đổi ý định: “Không tôi không muốn thu hoạch thóc gạo” và bạn nhổ cây lúa lên. Tất nhiên, lúa sẽ không bao giờ trổ bông. Cũng như vậy, hành động bất thiện hay tích lũy bất thiện mà bạn đã làm có thể tịnh hóa được. Bạn có thể nhận ra sau đó: “Tôi đã sai rồi, tôi phải nhổ nó lên và trồng một thứ khác”. Bạn có thể làm thế trước khi quá muộn.

Trước khi quá muộn tức là trước khi cây trổ bông. Nếu đã trổ bông thì đã muộn. Trước khi trả nghiệp, nếu bạn có thể loại bỏ hay giảm thiểu xúc tình phiền não như tham dục, sân giận, đố kỵ, … thì chắc chắn sẽ giúp tiêu nghiệp.Trong trường hợp này cho dù có duyên tương hỗ như mưa hay động đất hay thậm chí là chiến tranh … thì bạn cũng không hề hấn gì. Duyên có thể hội đủ nhưng nghiệp không bị phát tác bởi vì bạn đã có thể giảm thiểu các xúc tình phiền não là nguyên nhân chủ yếu của khổ não.

Ví dụ, khi bị đau đầu, bạn sẽ cố gắng tìm nguyên nhân như: “À, là bởi trời nóng quá” hay “Bởi vì tôi đã dầm mưa“. Phải tìm cho ra lý do thì chúng ta mới cảm thấy thoải mái. Thật ra, nguyên nhân chính là xúc tình phiền não của bạn đang ngủ yên, ẩn náu bên trong. Nhưng không ai trong số chúng ta muốn biết đó chính là nguyên nhân sâu xa mà chỉ muốn biết nguyên nhân bên ngoài.

Có thể đúng là thường thì sự việc xảy ra theo cách này nhưng nói chung thì không nhất định là như thế. Tuy nhiên sẽ không ổn nếu bạn cứ nhất định đi tìm nguyên nhân bên ngoài. Đúng là nó có thể đúng, ví dụ như mặt trời có thể là nguyên nhân của cơn đau đầu, nhưng về cơ bản nếu không có xúc tình phiền não đang tàng ẩn, âm thầm phát ra những rung động thì bạn sẽ không bị ảnh hưởng gì, ngay cả với mặt trời và những điều kiện khó khăn khác. Vì vậy, về mặt lô gic hay tâm linh, cần phải hiểu sự việc theo cách này chứ đừng cố đi tìm nguyên nhân ở bên ngoài.

Thậm chí, cho dù bạn đi giữa một cuộc chiến với súng đạn giao tranh thì bạn cũng sẽ không thể gặp nạn nếu bạn không có nhân là những xúc tình phiền não. Cho dù nghiệp của bạn đang giấu mặt ở đâu đó thì nó cũng sẽ không phát tác bởi bạn không có những xúc tình phiền não nặng nề. Có một bậc Thượng sư giác ngộ từng rơi vào một hoàn cảnh mà đạn bay tứ bề nhưng Ngài cùng chú ngựa không hề hấn gì vì đã được bảo vệ. Ngài không hề nói rằng: “Tôi không có những xúc tình phiền não và nhờ thế tôi không trúng đạn”. Các bậc Thượng sư giác ngộ không bao giờ nói như thế. Ngài chỉ cười và nói rất giản dị rằng: “Rất buồn cười là tôi và ngựa cứ như được bao bọc trong một lớp màng nhựa chống đạn vậy. Đạn bay ngang mũi tôi và sượt qua đầu chú ngựa”. Sau đó, Ngài phát hiện ra đạn đã cắt đứt một túm lông trên đầu chú ngựa và Ngài hoàn toàn bình yên trở về. Chính cộng nghiệp xấu đã dẫn đến chiến tranh và súng đạn nhưng theo biệt nghiệp thì Ngài không có xúc tình phiền não để tạo ra nguyên nhân làm Ngài trúng đạn. Trong cuộc sống cũng vậy, nếu không có xúc tình phiền não thì đó là lớp áo chống đạn cho bạn.